บทความนี้ผมมีเคล็ดลับวิธีการติดตั้งโปรแกรม Ruby บนเครื่องพีซี Windows 10 ที่มีผู้ใช้งานร่วมกันหลายคน อย่างเช่น เครื่องพีซีที่ให้บริการในห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์ เพื่อให้ผู้ใช้ทุกคนสามารถรันโปรแกรม Ruby ได้มาฝากครับ
ปัญหาการติดตั้ง Ruby บน Windows 10
ถามว่าการติดตั้ง Ruby บน Windows 10 ยากไหม? ตอบว่า-ไม่ยากครับถ้าติดตั้งใช้งานเฉพาะตัวเอง แต่ถ้าต้องติดตั้งบนเครื่องที่มีผู้ใช้งานหลายคนและต้องการให้ผู้ใช้ทุกคนใช้งานโปรแกรม Ruby ได้ จะต้องทำการคอนฟิกระบบเพิ่มเติม ตามรายละเอียดด้านล่างครับ
สมมุติว่าคุณทำการติดตั้งโปรแกรม Ruby บนพีซี Windows 10 โดยใช้บัญชีผู้ดูแลระบบ (Administrator) บนเครื่อง โดยที่ติดตั้งลงในโฟลเดอร์ C:\Ruby24 และเลือกออปชันตามค่าดีฟอลท์ ซึ่งรวมถึงการเลือก Add Ruby executables to your PATH เพื่อให้ทำการเพิ่มพาธของ Ruby เข้าในตัวแปร PATH ของ Windows
การติดตั้งโปรแกรม Ruby ของคุณผ่านไปด้วยดีไม่มีปัญหาใดๆ และเมื่อคุณทดลองทำการรันคำสั่ง ruby -v จากคอมมานด์พร้อมท์ก็สามารถทำงานได้ถูกต้อง
อย่างไรก็ตาม เมื่อผู้ใช้คนอื่นเข้าใช้เครื่อง (เป็นเครื่องพีซีที่มีผู้ใช้ร่วมกันหลายคน) และพยายามรันโปรแกรม Ruby (เช่น ruby -v) จะได้รับข้อความผิดพลาดว่า Windows ไม่รู้จักโปรแกรม ruby (ดังรูปด้านล่าง) โดยปัญหานี้เกิดกับผู้ใช้ทุกคนที่ไม่ใช่คนที่ทำการติดตั้งโปรแกรม Ruby
‘ruby’ is not recognized as an internal or external command, operable program or batch file.
สาเหตุ
สำหรับสาเหตุที่ทำให้ผู้ใช้ทุกคนที่ไม่ใช่คนที่ทำการติดตั้งโปรแกรม Ruby ไม่สามารถรันโปรแกรม Ruby นั้น เกิดจากในการติดดั้งโปรแกรม Ruby นั้นทำการเพิ่มพาธของ Ruby เข้าในตัวแปร PATH เฉพาะใน User Environment ของผู้ใช้ที่ทำการติดตั้งโปรแกรมเท่านั้น โดยไม่ได้เพิ่มในตัวแปร PATH ของ System Environment จึงไม่มีผลกับผู้ใช้คนอื่นๆ
วิธีแก้ไข
วิธีแก้ไขปัญหาผู้ใช้ทุกคนที่ไม่ใช่คนที่ทำการติดตั้งโปรแกรม Ruby ไม่สามารถรันโปรแกรม Ruby ได้นั้นทำได้โดยเพิ่มพาธของ Ruby เข้าในตัวแปร PATH ของ System Environment ตามขั้นตอนดังนี้
1. เปิดหน้า System Properties โดยค้นหา system environment ด้วย Cortana แล้วคลิก Edit system environment variables จากผลการค้นหา
> ยังสามารถเปิดหน้า System Properties โดยเข้าไปที่ Settings > System > About แล้วคลิก System Info หรือกดปุ่ม Windows + Break จากนั้นคลิก Advanced System Settings
2. บนแท็บ Advanced บนหน้า System Properties คลิก Environment Variables
3. บนหน้า Environment Variables ภายใต้หัวข้อ System variables ให้คลิกเลือกตัวแปร PATH จากนั้นคลิก Edit
4. บนหน้า Edit environment variable ให้คลิก New จากนั้นป้อนพาธของโปรแกรม Ruby (ขึ้นอยู่กับการเลือกในขั้นตอนการติดดั้งโปรแกรม Ruby) เสร็จแล้วคลิก OK
5. จากนั้นคลิก OK บนหน้า Environment Variables และ System Properties แล้วทำการรีสตาร์ทเครื่องพีซีเพื่อให้การตั้งค่ามีผล
การแก้ไขตัวแปร PATH ใน System Variables บนคอมพิวเตอร์จำนวนมาก
ในกรณีที่ต้องทำการแก้ไขตัวแปร PATH ใน System Variables บนคอมพิวเตอร์จำนวนหลายเครื่อง การใช้วิธีการด้านบนอาจไม่สะดวกและใช้เวลามาก ซึ่งในกรณีดังกล่าวนี้ สามารถใช้วิธีการเพิ่มคีย์รีจีสทรีย์ด้วยคำสั่ง Reg.exe
สำคัญ: ให้ทำการสำรองรีจีสทรีย์เก็บไว้ในที่ปลอดภัยก่อนทำการแก้ไขเพื่อใช้กูคืนระบบในกรณีที่เกิดข้อผิดพลาด
1. เปิดคอมมานด์พร้อมท์ด้วยสิทธิ์ผู้ดูแลระบบ จากนั้นให้รันคำสั่ง REG Query “HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\Session Manager\Environment” /v PATH
2. ทำการก็อปปี้ค่าตัวแปร PATH จากเอาต์พุตที่ได้ (!ย้ำ) ก็อปปี้เฉพาะค่าตัวแปร PATH นะครับ ซึ่งโดยทั่วไปจะเริ่มต้นด้วย C:\ProgramData\…. และจบด้วยเซมิโคลอน (;)
3. ทำการรัน REG Add “HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\Session Manager\Environment” /f /v PATH /t REG_EXPAND_SZ /d “ใส่ค่า C:\Ruby24\bin; ต่อจากค่าที่ได้จากการก็อปปี้ในขั้นตอนที่ 2”
ผลการทำงาน
หลังจากทำการเพิ่มพาธโปรแกรม Ruby เข้าในตัวแปร PATH ใน System Variables เสร็จแล้ว ผู้ใช้ทุกคนจะสามารถใช้งาน Ruby ได้จากคอมมานด์พร้อมท์ได้อย่างที่ควรจะเป็น
ประวัติการปรับปรุง
18 ธันวาคม 2560: ปรับปรุงเนื้อหาและแก้ไขคำผิด
2 สิงหาคม 2560: เผยแพร่ครั้งแรก
